Bursa Oynarı, dünyaca ünlü bir güvercin ırkıdır. Sahipleri, pandemi nedeniyle belediyeler tarafından kapatılan yerlerin açılacağına inanıyor. Özgür ve hızlı uçan bu güvercinlerin tüm Türkiye'de tanınan 600 yıllık bir geçmişi vardır. BURSA Oynarı yetiştiricileri Başkan Bozbey ve Başkan Erkan Aydın'ın seçim öncesi verdikleri pazar yeri sözünü tutacaklarına inanıyor...
"Bursa Oynarı" üzerine araştırmalar, yarışlar ve mezatlar yapılan dünyaca ünlü güvercin ırkıdır... Bu ırkın sevdalıları Bursa'nın önemli noktalarında kuş pazarları kurup " Bursa Oynarını" tanıtırlarken, lokallerinde ise etkinlikler yaparlardı. Pandemi bahanesi ile önceki dönem belediye başkanları tarafından pazar yerleri ellerinden alınan Bursa Oynarı yetiştiricileri Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey ile Osmangazi Belediye Başkanı Erkan Aydın'ın seçim öncesi verdikleri sözlerini tutacaklarına inanıyorlar.
Irk özelliklerini ortaya koymak amacı ile Bursa ilinde güvercin yetiştiriciliği yapan 7 farklı kümesten rastgele olarak seçilen 23 erkek, 20 dişi toplam 43 güvercinin ölçülebilen özellikleri ile dış görünüş özellikleri incelenmiştir. Irkın Genel Özellikleri Irkın tarihine ilişkin olarak 600 yıllık bir geçmişten söz edilmektedir. Bu konuda tarihsel dokümanlar incelenmemiştir. Genellikle Batı Anadolu ile Trakya’da yetiştirilmekte olmakla birlikte en fazla Bursa ilinde yetiştirilmektedir. Bursa Oynar güvercinleri Türkiye’de, “Bursa Oynarı”, “Akkanat Akkuyruk”, “Bursa Güvercini”, “Bursa Kuşu” adları ile de bilinmektedir. Dünya literatüründe ise “Bursa Roller”, “Bursa Tummler”, ya da “Rouleur de Bursa” olarak adlandırılmaktadır. Uçuş Özellikleri Bursa Oynar güvercinlerinin en belirgin özellikleri filo halinde uçuş özelliklerinin bulunmamasıdır. Birlikte grup halinde uçurulsalar dahi, eşleriyle bile birlikte uçmazlar, oldukça dağınık bir şekilde uçarlar. Atletik yapılı olup hızlı uçarlar. Hızlı ve seri uçtukları için göz ile takip edilmeleri oldukça güçtür. Kanatlarını yarım açarak uçmaktadırlar. Çoğunluğu takla atmamakla birlikte, bazı güvercinler kanat döverek veya uçuş sırasında aniden başları tam kuyruk üstüne gelecek şekilde kanatları açık pozisyonda takla atmaktadırlar. Enseye düşme denilen eşleştikten sonra 4-5 aylık olduklarında kanat dikmeye başlarlar ve daha sonra kümeslerini üstünde 3-4 takla atarlar. Taklalar oldukça serttir. Yere inişleri oldukça zor olup, konacakları yeri 3-4 kez teğet geçtikten sonra aniden iniş yaparlar. Çok ani ve hızlı iniş ve yükseliş yapabilirler. Evlerinin yolunu kolayca bulabilmektedirler. Uçuş süresi genellikle 2 saat olmakla birlikte, idmanlı kuşlar ortalama 3-4 saat uçabilmektedirler. 7-8 saat kadar havada kalan güvercinlere de rastlanabilmektedir. Şahin saldırılarından kaçmak için ani yükselme, alçalma ve yön değiştirme yapabilmektedirler. Mükemmel uçucu kuşlardır.
1955 Bursa doğumluyum. Dededen, babadan güvercin bakmaktayım. Baktığımız güvercinler dedem zamanından bu yana hep aynı ırktır. Başka ırka kesinlikle bakmam. Beslediğim Bursa oynar güvercinini anlatmaya ve tarif etmeye çalışayım: Osmanlı döneminden beri Bursa’da yaşayan bu güvercinler ismini yaşadığımız şehirden almıştır. Diğer illerde bile Bursa oynar güvercini olarak bilinmektedirler. Asil ve asi görünümlü bu kuşlar Bursa’nın çevre ilçe ve köylerinde yaşamaktadırlar. Yönlendirilmeyi sevmezler, özgürdürler. Aynı zamanda yuvasına, eşine, bir o kadar da sahibine sadıktırlar. Çiftleştikten on iki, on üç gün sonra yumurtlarlar. Kuluçkaya yattıktan on sekiz gün sonra da yavru çıkarırlar. Yavruların beslenmesiyle anne ve baba birlikte ilgilenir. Ayakları kırmızı ve tozluksuzdur. Yani paçasız bir türdür. Kuyruğu on iki telli, kanatları altışar telli olur; göğsü geniş, dışa çıkıktır. Uçuş özellikleri ile ilgili sert, dağınık ve yüksekten olduğunu söyleyebilirim. Güvercin beslemeye yeni başlayan kişi eğer kuşları tanımıyor ise değişik ırklar bakıp kuşları çiftleştirmez; ırkları karıştırmaz ise Bursa oynar güvercini bu şekilde asil olarak bozulmadan yaşamaya devam edecektir ve Bursa’mızın simgesi olarak kalacaktı
26.12.1965 Bursa, Yıldırım doğumluyum. Dedem ve babamdan öğrendiğim gibi kuş bakıyorum. Bursa Oynar Güvercini Seven ve Yetiştirenler Derneği kurucu üyesiyim. Güvercin beslemek Bursa’da bir kültürdür. Bursa oynar güvercininin özelliklerinden bahsedecek olursak, diğer kuşlar gibi birlikte uçmaz; tek başına uçar. Bir de bel üstü de dediğimiz sırtında yağ bezesi vardır. Renkleri ise siyah beyazdır. Düz beyazı, karabaş olanı ve yaşmaklısı vardır. Bir de “cicili” ve “atkılı” dediğimiz türleri hala yaşamaktadır. Ama hepsinin karakteristik özellikleri aynıdır. Uçarken eşi de olsa yan yana gelmez, tek uçar. Bursa’ya ait diğer kuşlar ise çakal roller, mülakat ve Atatürk’ün Selanik’ten getirdiği söylenen Muradiye kuşlarıdır. Bu kuşların Bursa ve civarına ait olduğunu dedelerimizden dinlerdik. Bugün ise bu Bursa kuşlarının içinde en çok hayatta kalanı bizim tescillettiğimiz Bursa oynar güvercinidir.
1964 yılı Bursa, Ortapazar doğumluyum. Herkes gibi benim de kuş merakım büyüklerimin kuş beslemesiyle başladı. Çocukluğumdan beri güvercin bakarım. Onlarsız duramam. Askerliğim dışında hiç kuşsuz kalmadım. Tabi baktığım güvercin Bursa oynar güvercinidir. Bu ırkın renk tonuna hemen hemen başka hiçbir güvercin ırkında rastlanmaz. Görünüşünü tarif edecek olursam; gaga çıkışları avuklu (geniş), gaga rengi ile göz çerçeveleri uyumlu ve diğer güvercinlere göre açık gözlüdür. Kafaları şekillidir; kestane kafa, cilli kafa, yılan kafa gibi şekilleri vardır. Boyunları kısadır. Boyun ve göğüs şalları siyah üstüne parlak yeşil, parlak mor ve parlak menekşe renklerinde olabilir. Geniş göğüslü, siyah beyaz kanatlı, kuyruğu beyaz ve on iki telli olup kuyruk üzerinde buğday tanesi gibi yağ bezesi bulunur. Ayakları kırmızı, tüysüz ve tozluksuzdur.